Iqtisadiyyat
AzDBTİA Iqtisadiyyat III Kurs
1.Ekonomika-Ekonomiya termini kime mexsusdur ve menasi nedir?
a) kserafont ve aristotele gore ev tesarufatini idare etme bacarigidi.
2.Iqtisadiyyatin baslica funksiyasi neden ibaretdir?
a) Iqtisadiyyat insanlarin esas fealiyyet sahesi olub,cemiyyetin artmaqda olan telebatini odeyen qiymetler yaratmaq prosesidir.
3.Iqtisadiyyat sahesinde insan amilinin rolu neden ibaretdir?
a) Iqtisadiyyati teskil ve idare eden istehsalci,istehsalci ve bazarin subyektinden ibaretdir.
4.Istehsal,bolgu mubadile ve istehlak qarsiliqli elaqe ve vehdetde nece adlanir ?
a) ictimai istehsal prosesi.
5.Istehsal nedir?
a) Insanlarin telebatini odemek ucun faydali mehsullarin hazirlanma prosesidir,insanla tebiet arasinda maddeler prosesidir.
6.Emek nedir?
a) Insanin suurlu meqsede uygun fealiyyetidir.
7.Mehsuldar quvveler nedir?
a) is quvvesi ile istehsal vasitelerinin mecmusudur.
8.Klassik siyasi iqtisad mektebinin banisi bunlardan hansidir?
a) A.Smit,D.Ricardo.
9.Merkantilizm ceryanin banisi kimlerdir?
a) V.Stofford, T.Man , A.Mankretyen.
10.Iqtisadi nezeriyye neyi oyrenir onun predmenti nedir?
a) Maddi nemetlerin istehsal bolgusu mubadilesi ve istehlaki prosesinde iqtisadi munasibetleri ve onlarin idare eden qanunlari.
11.Iqtisadi munasibetler neye deyilir?
a) mulkiyyetle mueyyen olunan insanlarin maddi nemetlerin ve xidmetleri istehsal bolgu mubadile ve istehlakin prosesidir.
12.Iqtisadi qanun hadise ve proseslerde hansi elaqe formalari ifade edir?
a) hadiselerdeki muhum ,mohkem ,sabit, tekrarlanan, sebeb ve netice elaqelerini ifade edir.
13.Ingilis klassik siyasi iqtisadi mekteblerini, emek deyer mekteblerini devam etdiren telim nece adlanir ?
a) Mark Sist.
14.Faydaliq heddi emeyin ve kapitalin mehsuldarliq heddi nezeriyyeleri umumilesmis formada nece adlandirilir?
a) Marjinalizm.
15.Iqtisadi hadise ve prosesleri tehlil ederken iqtisadci hansi metodlardan istifade edir?
a) Analiz ve sintez.
16.Merkantilizm mektebinin numayendelerini servet toplamagin menbeyini nede gorurduler?
a) Tedavul prosesinde alqi satqida.
17.Fiziokratlar mektebinin numayendeleri var dovlet server toplamagin menbeyini need gorurduler?
a) kend teserrufatinda torpagin ekib becerilmesinde.
18.Azerbaycanda iqtisadi fikrin yaranmasi ve inkisafinda hansi mutefekkirleri taniyirsiz?
a) N.Gencevi, N.Tusi, Behmenyar.
19.Marjinalizim cerayaninin Avstriya numayendeleri kimler olmusdur?
a) K.Menger, F.Vzer, Bem Baverk.
20.Is quvvesi nedir?
a) Insanin fiziki ve menevi quvvelerinin mecmusudur.
21.Makroiqtisadiyyatin gostericileri hansilardir?
a) UMM,UDM,XMM,MG,MS.
22.Induksiya metodu ne demekdir?
a) xususi hallardan umumi netice cixaran muhakime usuludur.
23.Umumiden xususiye yonelen idrak metodu nece adlanir?
a) deduksiya.
24.Tehlil metodu ne ile xarakterize olunur?
a) iqtisadi hadiselerin sade unsurlere elementlere ayrilaraq oyrenilmesi.
25.Sintez metodu ne ile xarakterize olmusdur?
a) Sistemin ayri-ayri elementlerinin butov halda onlarin qarsiliqli fealiyyetinin arasdirilmasi.
26.En yaxsi iqtisadi sistem hansidir?
a) insanlarin cox ehtiyac duydugu esyalarla onlarin maksimum telabatini odemeye qadir olan system.
27.Azad iqtisadi sahibkarliga xususi mulkiyyete ve qiymetlerin bazarda serbest formalasmasina esaslanan iqtisadi system nece adlanir?
a) Qarisiq iqtisadi system.
28.Hem xususi hem de dovlet mulkiyyetini ozunde birlesdiren iqtisadi system nece adlanir?
a) Enenevi system.
29.Teserrufatin coxunladli olmasinin sebebi nedir?
a) Muxtelif mulkiyyet formalarinin olmasi.
30.Azerbaycan konstitutsiyasinda hansi mulkiyyet formalari tesbit olmushdur?
a) Dovlet,xususi,belediyye.
31.Belediye mulkiyyet kime mexsusdur?
a) Yerli ozunu idare orqanlarina.
32.Iqtisadi munasibetlerinin xaraterizeni ne mueyyen edir?
a) Mulkiyyet munasibetleri.
33.Torpaq uzerinde mulkiyyetin hansi formalari var?
a) Asiya,Yunan,Alman.
34.Makroiqtisadyiyat ne demekdir?
a) Olkenin milli iqtisadiyyati.
35.Meqaiqtisadiyyat neyi oyrenir?
a) Dunya iqtisadiyyatini.
36.Tarixde nece ictimai emek bolgusu olub?
a) 3.
37.Pulun mahiyyeti nede ifade olunur?
a) onun yerine yetirdiyi funksiyada
38.Emek mehsuldarligi nedir?
a) emek serfinin faydali derecesidir.
39.Mikroiqtisadiyyat hansi mexanizmle tenzimlenir?
a) bazar mexanizmiyle.
40.Mikroiqtisadiyyat bolmesine esasen neler daxildir?
a) maddi nemetler ve xidmetler istehsal eden kicik ve orta firmalar,ev teserrufatlari, yerli bazarlar.
41.Qiymet nece yaranir?
a) Deyeri pulla ifadesidir, istehsal xercleri teleb ve teklifin qarsiliqli tesirinden yaranir.
42.Son mehsul istehlakciya hansi qiymetlerle satilir?
a) perakende satis.
43.Istehsal nedir?
a) Insanlarin maddi nemetlerin istehsal prosesinde bas veren iqtisadi munasibetlerdir.
44.Muasir iqtisadiyyat nezeriyyesinde emeli,capital,torpaq,sahibkarliq fealiyyeti nece adlanir?
a) Istehsal amilleri.
45.Aqrar munasibetler dedikde ne basa dusulur?
a) Torpaqla elaqeder munasibetler aqrar munasibetler adlanir.
46.Kend teserrufatina yararli torpaqlarla bagli yaranan munasibetler nece adlanir?
a) aqrar munasibetler.
47.Barter emeliyyati nedir?
a) Emtee ve xidmetlerin birbasa pulsuz mubadilesidir.
48.Kapital nedir?
a) ustune elave deyer getire bilen banklara qoyulmus emanetdir.
49.Isci quvvesi nedir?
a) Insanin fiziki ve zehni quvvelerinin mecmusudur.
50.Maddi nemetler hansi istehsal sahelerinde yaranir?
a) istehsal sahesinde.
51.Mikroiqtisadiyyat neyi oyrenir?
a) muesse firma seviyyesinde iqtisadi proeseleri.
52.Emtee nedir?
a) satis ucun nezerde tutulan emek mehsuludur.
53.Ilk pul eskinazlari ne vaxt ve harada meydana gelmishdir?
a) Cin-10cu esr.
54.Natural teserrufatin xarakterik xususiyyeti hansidir?
a) istehsalin istehlak xarakteri dasimasi.
55.Asagidaki sahelerden hansilari aqrar munasibetler sistemine ne aiddir?
a) Torpaqla bagli munasibetler.
56.Istehsal prosesi dedikde ne basa dusulur?
a) Istehsal amillerinin istehlak prosesidir.
57.Iqtisadi menfeet nedir?
a) Satisdan elde olunan pulla istehsal xercleri arasindaki ferqdir.
58.Azad serbest riberal bazar iqtisadiyyati nezeriyyesinin banisi hansi mektebin numayendesidir?
a) klassik ingilis siyasi iqtisadi mektebin.
59.Siyasi iqtisad mektebi azad reqabete esaslanan bazar iqtisadiyyati nece tenzimlenir?
a) Bazar mexanizmi vasitesi ile.
60.Xususi mulkiyyetin cox olmasi hansi modelde movcuddur?
a) Liberal modelde.
61.Sosial dimonrat modeli hansi olkenin adi ile baglidir?
a) Isvec.
62.Qanunlarin hansi bazar mexanizmine aid deyil?
a) emek mehsuldarliginin artmasi qanununa.
63.Dovlet hansi hallarda bazar iqtisadiyyatini tenzimleyir?
a) Bazar mexanizmi problemleri hell ede bilmeyende.
64.Sahibkar kimdir?
a) firmanin teskili ve idare edilmesi riskini ve mesuliyyetini oz uzerine goturen agilli ve tesebbuskar shexsdir.
65.Sahibkarin huquqi vezifeleri esasen kim terefinden mueyyen olunur?
a) dovlet qanun verici orqani terefinden.
66.Bunlardan hansi biznes fezliyyeti deyil?
a) Xeyriyyecilik fealiyyeti.
67.Sahibkarin baslica meqsedi nedir?
a) Yuksek menfeet elde etmek.
68.Bazar nedir?
a) Teleb teklif ve reqabet mexanizmi ile tenzimlenen fealiyyet sferasidir.
69.Bazarin normal fealiyyeti ucun bunlardan hansilar zeruridir?
a) Serbest qiymetler,reqabet muhiti, huquqi esas, bazar istirakcilarinin azadligi.
70.Bunlardan hansi bazarin fealiyyet mexanizmine daxildir?
a) Teleb, teklif, qiymet ve reqabet.
71.Hansi bazar tenzimlenen bazar adlanir?
a) dovlet terefinden tenzimlenen ve mueyyen qaydalar esasinda fealiyyet gosteren bazar.
72.Saticiliar ne zaman daha cox satmaga calisirlar?
a) qiymet yuksek olanda.
73.Bazar telebi nedir?
a) Butun alicilarin mecmuu telebidir.
74.Emteenin istehsali ve satisi ile bagli xercler hansi mexanizmle odenilir?
a) Qiymet mexanizmiyle.
75.Bazarda tarazli qiymet ne zaman yaranir?
a) teleb olunan emteelerin miqdarini teklif olunan emteelerin miqdarina uygun olduqda.
76.Biznes nedir?
a) Dovlet qanunvericiliyi ile tenzimlenen ve menfeet elde etmeye yonelmis ve isguzar fealiyyetdir.
77.Birja nedir?
a) Bazar infrostrukturu olub alqi satqi ile mesgul olan kutlevi mutesekkil bazardir.
78.Demping siyaseti nedir?
a) Bazar ele kecirmek ucun emteelerin qiymetlerini suni sekilde ucuzlasdiraraq satilmasidir.
79.Investisiya nedir?
a) Her hansi bir sahenin iqtisadiyyatina uzun muddetli qoyulmus kapitaldir.
80.Lizing nedir?
a) esas istehsal vasitelerinin maaliye arendasi formasidir.
81.Azad iqtisadi zonalar ne ucun yaradilir?
a) xarici ve yerli investisiyalarin celb olunmasina seraiti asanlasdirmaq ucun yaradilir.
82.Birjanin mahiyyeti nedir?
a) Alqi-satqi prosesi ile mesgul olan bazarin teskilati formasidir.
83.Masin ve avadanliginin uzun muddete icareye verilmesi nece adlanir?
a) Lizinq.
84.Dovletin anti-inhisar siyaseti nedir?
a) Bazar iqtisadiyyati seraitinde dovletin inhisarciliga qarsi apardigi mubarizedir.
85.Vergilerin zeruriliyi neynen elaqelendirilir?
a) Dovletin meydana gelmesi ile.
86.Vergiler sosial iqtisadi teyinatina gore hansi funksiyalari yerine yetirir?
a) Fisikal, iqtisadi ve tenzimliyini.
87.Dolayi vergilere hansilar aiddir?
a) Oksis vergiler.
88.Maaliyye munasibetler nedir?
a) Maaliyye pul fondlarinin yaradilmasi ve istifade ile elaqedar olan pul bolgu munasibetlerine mexsusdur.
89.Bucce kesiri nedir?
a) Menfi bucce qaligi olub , buccenin xerclerinin gelirlerden artiq olmasidir.
90.Bucce profisiti neyin gostericisidir?
a) Musbet bucce qaligi olub, buccenin gelirlerinin xerclerinden cox olmasinin gostericisidir.
91.Bucceden kenar fondlar nedir?
a) Umumdovlet ve yerli ehemiyyetli tedbirlere gosterilen yigmalari maaliyyelesdiren musteqil maliyye.
92.Fisikal siyaset nedir?
a) Dovlet xercleri ve vergi ile bagli iqtisadiyyatin tenzimleme sistemidir.
93.Vergi nedir?
a) Oz funksilarini yerine yetirmesi ucun huquqi ve fiziki shexslerden qanunla mueyyen olunmus heddle bucceye odenilen rusumdur.
94.Maaliyye sistemi dedikde ne yada dusur?
a) Maliyye struktur elementlerinin qarsiliqli elaqelerinin cemidir.
95.Buccede xerclerin gelirleri ustelemesi nece adlanir?
a) Bucce kesiri.
96.Aksis vergiler hansi vergi novune aid olunur?
a) Dolayi vergilere.
97.Dovlet buccesi nedir?
a) Dovlet pul vasitelerinin gelirleri ve xercleri balansi.
98.Ucot siyaseti dedikde ne basa dusulur?
a) Merkezi bankin kredit tenzimlemesinin metodlari.
99.Bankin aktivleri neden ibaretdir?
a) Bankin serancaminda olan hem menfeet getiren hemde menfeet getirmeyen ehtiyatdan ve resusrlardan ibaretdir.
100.Olkenin bank sistemi dedikde ne basa dusulur?
a) Olkede fealiyyet gosteren ayri-ayri banklarin kredit teskilatlarinin ve bank institutlari mecmusu.
101.Veksel nedir?
a) yazili borc ohdeliyidir ve qiymetli kagizin bir hissesidir.
102.Inflyasiya nedir?
a) Pulun oz deyerini itirmesi yeni aliciliq qabiliyyetinin asagi dusmesidir.
103.Devalivasiya nedir?
a) Milli valyutanin mezennesinin xarici valyuta nisbetde asagi dusmesidir.
104.Pul tedavulu nedir?
a) Daxili iqtisadi dovriyyede olkenin xarici iqtisadi elaqelerinde emtee ve xidmetlerin dovriyyesine lazim olan pul kutlesinin mueyyenlesmesi.
105.Dotasiya nedir?
a) Dovlet budcesinden her hansi bir sahenin mesreflerini odemek ucun ayrilmis evezsiz odenilen pul vasitesidir.
106.Kredit nedir?
a) Kredit
107.Ipoteka krediti nedir?
a) Emlakin girov qoyulmasi formasinda alinan kreditlerdir.
108.Emissiya nedir?
a) Tedavule elave pul nisanlarinin cap olunub buraxilmasidir.
109.Uzen valyuta mezennesi ne demekdir?
a) Dovlet terefinden mueyyen edilen, teleb ve teklifin tesiri altinda formalasan valyuta mezennesi.
110.Heyat seviyyesi gostericileri neyi xarakterize edir?
a) Heyat seviyyesi social-iqtisadi kateqoriya olub movcud cemiyyetde insanlarin maddi ve menevi nemetlerle temin olunmasinin seviyyesini gosterir.
111.Ehali gelirlerinin diferensiasiyasi nedir?
a) Sosial siyaset olub ehali ve mueyyen tebeqeler arasinda gelirlerin qeyri-beraberliyini mueyyen eden statistic hesabatdir.
112.Əhali gəlirlərinin indeksləşdirilməsi nədir?
a) İnfilyasiya zamanı əhalinin real əmək haqqının sabit qalması üçün infilyasiya səviyyəsinə əmək haqqlarının artırılmasıdır.
113.Minumum əmək haqqı nədir?
a) Qanunvericilikdə müəyyənləşdirilmiş dövlet ve ya özəl şirkət bundan aşağı əmək haqqı verə bilməz.
114.Əmək haqqının neçə forması var?
a) 2.
115.İşsizlik bir sosial iqtisadi hadisədir bu zaman baş verir?
a) Əmək qabiliyyətli əhalinin bir hissəsi özünə iş tapa bilmir.
116.Müəssənin idarə etməsi sistemində meneceri kimdir?
a) Sahibkarın muzdla tutduğu əmək kollektivi ilə işləməyi bacaran yüksək ixtisaslı peşəkar idarə edici.
117.Menecment nə deməkdir?
a) İqtisadi səviyyədə idarə etmənin prinsip,metod və formaları haqqında biliklər sistemidir.
118.Marketinq idarə etmə fəaliyyəti olmaqla nə ilə məşğul olur?
a) İstehsalçı firmanın bazar fəaliyyəti təşkili ilə.
119.Demarketing nedir?
a) Emtee ve xidmetlere olan telebatin asagi salinmasina yonelen tedqiqat usulu.
120.Marketinqin meqsedi nedir?
a) Tekce istehsal olunanlari satmaq deyil, ne alinirsa onu istehsal etmekdir.
121.Beynelxalq emek bolgusu ne demekdir?
a) Dunya olkelerinin muxtelif emtee ve xidmet novlerinin istehsali uzre ixtisaslasmasi.
122.Valyuta sozunun menasi nedir ve neyi xarakterize edir?
a) Valyuta italyan sozu olub deyer menasini verir.
123.Valyuta mezennesi nedir?
a) Her hansi bir olkenin pul vahidinin basqa olkelerin pul vahidine nisbetde formalasan qiymetidir.
124.Ticarət balansı nədir?
a) Hər hansı bir ölkənin müəyyən tarixə idxal və ixracı məbləğini əks etdirən sənəddir.
125.Gömrük orqanlarının əsas fəaliyyəti nədən ibarətdir?
a) Ölkəyə daxil olan və ölkə ərazisindən kənara çıxarılan bütün malların uçotunu aparmaq və müəyyən olunmuş qaydada rüsum toplamaqdan ibarətdir.
126.İqtisadi inteqrasiya nədir?
a) Təsərüfat həyatının beynəlmiləşməsidir.
127.Tərbiyə balansında hansı münasibətlər əks olunur?
a) Müəyyən dövr üçün dövlətin ideal və ixrac əməliyyatlarının nisbəti.
128.Bədən tərbiyəsi və idman hansı istehsal sahəsinə aiddir?
a) Qeyri-maddi istehsal sahəsinə.
129.Bədən tarbiyəsi və idman iqtisadiyyatı nəyi öyrənir?
a) Cəmiyyətdə insanların fiziki inkişafını,onların sağlamlığını təmin və bərpa edən sosial mədəni xidmətlərə olan təlabatını öyrənir.
130.Sosial mədəni xidmətlər bədən tərbiyə və idman əsas amili tutur?
a) İqtisadi hadisələr prosesləri mühüm cəhətlərini aşkar edir.
131.Yüksək keyfiyyətli idman malları idmançının yüksək nailiyyət qazanmasına təsir göstərirmi?
a) Təsir edir.
132.Bədən tərbiyəsi və idman sahəsində ən çox göstərilən xidməti hansı xidmət növünə aid etmək olar?
a) Sosial mədəni.
133.Komersiya xidməti göstərən sahələrin ən başlıca məqsədi nədir?
a) Yüksək mənfəət əldə etmək.
134.Xidmət bazarında təklif nədir?
a) İstehsalçının müəyyən qiymətə təklif etdiyi xidmətin miqdarı.
135.Bazarda teleb teklifi usteleyerse ne yaranar?
a) Qitliq bazari
136.Beden termiyesi ve idman uzre isciler en cox hansi sahelerde calismaga ustunluk veriller?
a) Umumtehsil muesse ve pese hazirligi teskilatlarinda
137.Beden terbiyesi ve idman sahesinde emek daha cox hansixaraktere malikdir?
a) Pedaqoji
138.Beden terbiyesi ve idman sahesinin maddi-texninki bazasina neler aiddir?
a) Maddi ve qeyri-maddi fondler
139.Beden terbiyesi ve idman qurgulari hansi maddi fondlara malikdir?
a) Esas ve dovriyye
140.Beden terbiyesi ve idman teskilatlarinin dovriye fondunaneler daxildir?
a) Bir ile qeder xidmet eden avadanliqlar ve tez xarab olan esyalar, yanacaq ve s
141. İşsizlik bir sosial iqtisadi hadisədir bu zaman baş verir?
a) Əmək qabiliyyətli əhalinin bir hissəsi özünə iş tapa bilmir.
142.Bədən tərbiyəsi və idman sahəsi maliyyə resursları hansı mənbələrdən formalaşır?
a) Büdcə və büdcədən kənar təşkilatlar tərəfindən.
143.Bədən tərbiyəsi və idman təşkilatlarının büdcəsi nədən ibarətdir?
a) Təşkilatın pul gəlirləri və xərcləri üzrə pul balansıdır.
144.Dövlət büdcəsindən maliyyələşməyən idman qurğularında xidmətlərə görə qiymətlər nəyin əsasında formalaşır?
a) İdman xidmətlərinə olan tələb və təklif əsasında.
145.Bədən tərbiyəsi və idman sahəsində qiymət qoyma nədir?
a) Tələb və təklifdən asılı olaraq xidmətin pulla ifadəsidir.
146.Bədən tərbiyəsi və idman sahəsində qiymətin əmələ gəlməsi nədən asılıdır?
a) Məhsulun maya dəyərindən,rəqabət qiymətindən, tələb və təklifin nisbətindən.
147.Xarici iqtisadi əlaqələrdən bir əmtəənin digər ölkəyə satışı necə adlanır?
a) İdxal və ixrac satışı.
148.Ölkənin daxili bazarını qorumaq üçün idxal və ixracın kəmiyyətcə məhdudlaşdırılmasında əsas rolu nə oynayır?
a) Gömrük rüsumu.
149.Pullu xidmət göstərən idman qurğularının fəaliyyətinin əsas məqsədi nədir?
a) Daha çox mənfəət əldə etmək.
150.Aşağıdakı kateqoriyalardan olan hansı əhali qrupları əmək ehtiyatlarına aid olunmur.
151.Hər hansı regionda işsizliyin səviyyəsi hansı üsulla müəyyənləşdirilir?
a) Regionda işsiz əhalinin əmək qabiliyyətli əhalinin ümumi sayına nisbətinin fazilə ifadəsi kimi.
152.Bədən tərbiyəsi və idmanda büdcədən maliyyələşmə dedikdə nə nəzərdə tutulur?
a) Dövlət büdcəsindən əvəzsiz olaraq bu sahənin xərclərini ödəmək məqsədi ilə ayırılan pul vəsaitləri.
153.Bədən tərbiyəsi və idman sahəsində göstərilən xidmətlərin dəyəri nə ilə müəyyən olunur?
a) Bu sahədə çalışan işçilərin sərf etdikləri ictimai zəruri əməklə.